Логопедтен ата-аналарға кеңес

1. Әр іс әрекет кезінде өз балаңызбен сөйлесіңіз, мысалы, тамақжасау кезінде, үй жинап жүргенде, киіндіріп-шешіндіргенде, ойнағанда, серуенге шыққанда және т.б. не істеп жатқаныңызды, не көргеніңізді, бала не істегенін, басқа адамдар не істеп жатқандарын және баланыңне көріп отырғанын айтып отырыңыз.

2. Асықпай сөйлесіңіз, қалыпты темпте, интонациямен.

3. Құрастырылған сөздерді, сөйлемдерді ДҰРЫС қолданып айтыңыз. Сіздіңсөйлеміңіз баланыңсөйлемінен 1 – 3 сөзге ұзын болу керек. Егер де сіздіңбалаңыз өз ойын әлі тек бір сөздік сөйлемдермен ғана білдірсе, онда сіздіңсөйлемшеңіз екі үш сөзден тұру керек.

4. АШЫҚсұрақтарды қойыңыз. Бұл балаңыздыңжауап бергенде бірнеше сөздерді қолдануға итермелейді. Мысалы: «Ол ойнып отыр ма?» дегенніңорнына «Ол не істеп отыр?». Егер де бала жауабында қиналса, сұрақты қоя отырып «немесе» деген сөзді қолданыңыз. Мысалы: «Бала секіріп тұр ма немесе жүгіріп бара ма?».

5.  Баланыңсөйлеуіне және сұрақтарға жауап беруіне мүмкіндік үшін, уақытты кішкене созып тұрыңыз.

6. Сізді қоршаған дыбыстар мен дауылдарды таңдаңыз. Балаға айтыңыз: «Тыңдашы, ит қалай үретінін, ал бұл желдіңдауылы» және т.б. Ал сосын сұраңыз «Бұл не?» Бұл иттіңүруі, желдіңдауылы, ұшақтыңдыбысы, жапытақтардыңсылбыры, өзенніңсылдырлап ағуы және т.б.

7. Қысқа әңгіме, оқиғаны айтыңыз. Сосын балаға бұл оқиғаны Сізге немесе басқа кісіге айтып беруіңе көмектесіңіз. Қиналған кездеріңде, бағыттайтын сұрақтарды қойыңыз.

8.  Егерт де бала сөйлегенде бірнеше ғана сөздерді қолданса, оныңсөздік қорын байыту үшін жаңа сөздермен таңыстырыңыз. 5-6 сөз таңдаңыз (дене бөліктері, ойыншықтар, азық-түліктер) және оларды балаға атаңыз. Оған сөздерді қайталауға мүмкіндік беріңіз. Бала оларды үздік дыбыстайды деп күтпеңіз. Баланы жандандырып, сөздерді жаттатқыздыра беріңіз. Бала сөздерді дыбыстаған кейін, 5-6 сөзді енгіздіріңіз. Бала оны қоршап жатқан көп заттардыңаттарын меңгергенше дейін, осылай сөздерді қосып отырыңыз. Күн сайын жаттықтырыңыз.

9. Егер де бала бір сөз ғана айтса, оған қысқа сөйлемшелерді жаттатқыздырыңыз. Балаңыз білетін сөздерді қолдаңыңыз. Түс, көлем, әрекетті қосыңыз. Мысалы: егер де бала «доп» десе, кейін оны «улкен доп», «Арманныңдобы», «дөңгелек доп» деуге үйретіңіз.

10. Жаттығулардыңкөбін ойын түрінде өткізіңіз. Баламен жұмыс оныңсөзді еліктеуін, байланыс тілдіңэлементтерініңқалыптасуын, естіңжәне зейінніңдамуын белсендіреді.