Размер шрифта:
↑Наверх
Сенім телефоны
8(7182)21-07-34
email: sosh4@goo.edu.kz
Мекенжайы: Павлодар қаласы, Гагарин көшесі, 58 үй
Директор: 21-07-34 Қабылдау бөлмесі: 22-22-18 Бухгалтерия: 21-06-26 Вахта: 57-07-40
Білім бөлімінің басты бетіне қайту
Азаматтарды жеке қабылдау кестесі:
Сейсенбі, бейсенбі: 15:00-17:00;
За год
За месяц
За неделю
Вчера
Жатыр мойнының обыры дегеніміз не?

 

Жатыр мойнының обырын бірге жеңеміз

2013 жылдан бастап Қазақстанда жасөспірім қыздарға адам папилломасы вирусына (АПВ) қарсы тегін егу енгізілді. Бұл вакцина жатыр мойны обырының аолдын алады.

Жатыр мойнының обыры дегеніміз не?

Жатыр мойнының обыры – бұл жатыр мойнындағы қатерлі ісік. Жыл сайын Қазақстанда жатыр мойны обырының шамамен 1500 жағдайы тіркеледі. Жыл сайын жатыр мойнының обырынан шамамен 650 әйел қаза болады. Жатыр мойнының обыры жыныс жолдары арқылы (тек жыныстық қатанастар арқылы ғана емес) берілетін «адам папилломасы вирусы» немесе АПВ деп аталатын вирустан туындайды. Бұл вирусты әйелдермен қатар еркектер де жұқтырып алуы мүмкін. Қазіргі кезде адам папилломасы вирусының  100 – ден аса түрлері белгілі, оның екі – 16 және 18 түрі обырмен аурудың 70% себепкер болады.

Адам папилломасы вирусына қарсы вакцина вирустың жатыр мойны обырының туындау қаупін тудыратын 16 және 18 түрінен қорғайды.

АПВ вирусы қандай жолмен обырға әкеліп соғады?

Вирус жатыр мойнының сырқы жасушаларына енеді, сол жерде ешқандай зиян келтірместен бірнеше жыл бойы тұра береді. Осыдан кейін, қандай да бір себептерсіз вирус жасушаларды бұза бастайды. Жатыр мойны обырын тексерудің мақсаты осы тектес өзгерістерді анықтау болып табылады. Егер олар айтарлықтай ерте кезеңінде байқалса – онда обырдың алдын алуға болады. Егер анықталған патологияны емдеу мүмкін болмаса – онда ол обырға әкеліп соғуы мүмкін, оның барысы ауыр өтеді және өлімге себепші болады.

Көптеген жағдайларда вирус вирус обырға әкеләп соқпайды, бәрақ кейбір жағдайларда осылай болады. Әдетте, әйелдер өздеріне вирус жұқтырып алғанын білмейді, себебі мұндай жағдайда ешқандай белгілірі байқалмайды.

Бұл вакцина жатыр мойны обырының барлық түрінен қорғайды ма?

Бұл вакцина жатыр мойны обырының 70% аса жағдайына әкелетін вирустың екі түрінен қорғауды қамтамасыз етеді. Вакцина обыр тудыратын вирустың басқа түрлерінен қорғай алмайды, сондықтан әйелдер үнемі жатыр мойнының обырына тексеріліп тұрғандары дұрыс (сүрітіндіні тапсыруы керек).

Бұл вакцина жыныс жолдарымен берілетін басқа ауру түрлерінен қорғайды ма?

Жоқ, АПВ – ға қарсы вакцина жыныс жолдарымен берілетін (мысалы, хламидиоз) инфекциялардан қорғай алмайды; сонымен қатар бұл вакцина жүктіліктен қорғай алмайды.

Бұл вакцина қаншалықты ұзақ мерзімге қорғай алады?

Жүргізілген зерттеулерге сәйкес егілген әйелдердің иммунитеті кем дегенде тоғыз жылға дейін қорғаныстың жоғары дәрежесін сақтайтындығын көрсетті, мүмкін, қорғаныс бұдан ұзақ жылға қамтамасыз етілуі мүмкін. Осы қорғаныстың ұзақтығын анықтау үшін жүргізілген зерттеулер әлі жүргізілуде.

Вакциналау қанша жаста жүргізіледі?

Қыздарға АПВ қарсы егу 9 – 13 жасында ұсынылады. Алайда бұл жаста АПВ – ны жұқтыру қаупі болмаса да, бұл вирустың кеңінен таралғандығын және жыныстық жолмен жеңіл берілетіндігін ескеру керек. Солай немесе басқа жолмен, өмірдің қандай да бір кезеңінде халықтың жартысына жұғуы мүмкін. Әрине, қыздардың көбісі жыныстық өмірді кеш бастайды, соған қарамастан АПВ – ға қарсы егуді 9 – 13 жаста жүзеге асыру ұсынылады. Бұл олардың жыныстық өмірді бастағанда АПВ – дан барынша қорғалатындығын білдіреді.

Вакциналау қалай жүзеге асырылады?

Егуді учаскелік дәрігерлер (педиатрлар, жалпы практика дәрігерлері, учаскелік медбикелер) мен мектептің медицина мамандары ұйымдастырады. Ине шаншатын медбикенің қажетті біліктілігі болуы керек және туындыуы мүмкін проблемаларды қалай реттеу керектігін білетін болады. Вакцина әдетте жіңішке иық бұлшықетіне салынады. Вакцина толық нәтижелі болуы үшін 6 – 8 ай бойы үш ине шаншу керек.

Вакцина сіздің дәрігерініздің қатысуымен егіледі. АПВ – ға қарсы егу туралы ақпарат сіздің емханаңызға беріледі және тіркеу карточкасына енгізіледі.

Қандай да бір жанама әсерлері бар ма?

Вакцина еуропа мемлекеттерінде қабылданған ең қатаң қауіпсіздік стандарттарына жауап береді. Егудің жанама әсерлерін жеңіл деп атауға болады – әдетте бұл дәрі егілген жердегі шаншулар немесе ауырлық сезімі, олар тез өтіп кетеді.

Сонымен қатар дене температурасының қызуы, бас ауруы, жүрек айнуы, лоқсу, диарея және іш ауруы байқалады.

Кез келген вакцина өте сирек жағдайларда вакцина егілгеннен кейін терідегі бөртпелер мен қышымалар түріндегі аллергиялық реакцияны туындатуы мүмкін. Және басқа да жағдайларда тыныс алу аырлауы және есінен тану сияқты ауыр реакция байқалуы мүмкін. Бұл анафилаксия деп аталады. Бұл өте сирек кездеседі. Дәрігерлер мұндай жағдайда не істеу керектігін біледі. Әдетте емдегеннен кейін бірнеше сағаттан соң толығымен сауығады.

Аллергиямен немесе басқа да аурумен ауыратын қыздар АПВ – ға қарсы егуден өте алады ма?

Иә, тағамның кейбір түрлеріне шыдамау, демікпе, пішен безгегінде (аллергиялық ринитте) және басқа да аллергияларда вакцинаны егуге болады. Егер сізде осыған байланысты қандай да бір күдік туса немесе сіздің қызыңыздың латекске деген қатты аллергиясы болса, онда егуге дейін өзіңіздің жалпы практикалық педиатр – дәрігеріңізге жүгінгеніңіз дұрыс.

Вакцина басқа дәрілерді қабылдауға әсер ете ме?

Бұл вакцина басқа да бір препараттардың әсерін төмендетеді деген ешқандай мәлімет жоқ.

Өз қыздарыңызды сұм кесел, дауасыз ауру болып келетін жатыр мойнының обырынан қорғап қалу мүмкіндігін жіберіп алмаңыз.