Мазмұны
|
|
Түсіндірме хаты |
|
|
I |
Дарынды балалармен бағытталған жұмыс |
|
|
II |
Дарынды балалармен жасалатын жұмыс кезеңі |
|
|
III |
Дарындыоқушыларменжасалатынжұмыснысаны |
|
|
IV |
Дарындылықты зерделеу әдісі |
|
|
V |
Күтілетін нәтижелер |
|
|
VI |
Дарынды балалрмен жасалатын жұмыс жоспары |
|
|
|
Қолданылған әдебиет тізімі |
|
ТҮСІНІК ХАТ
Мамандардың айтуы бойынша дарынды балаларды анықтау, әлеуметтік бағалы іс-әрекеттегі мүмкіндіктерін іске асыру мен дамыту үшін жағдай жасау бойынша міндет бара-бара заманауи қоғамның маңызды міндетінің бірі деп атайды.
Ғалымдардың айтуы бойынша дарынды балалардың нігізгі мәселесі олардың қабілеттерін жеке тұлғалық және әлеуметтік маңызды салалардағы іс-әрекеттерде іске асыру. Басқаша айтқанда, дарынды балалар есейе келе оларға артылған үмітті көбі ақтай алмайды, тек сол балалардың ішінен азы ғана болашақта өзінің ерекше қабілетіне сәйкес орнын табады. Сөйтіп, оқу мекемелердің, мұғалімдердің, ұстаздардың міндеті дарынды балалардың біліми қажеттіліктерін максималды көлемде қамту үшін, жетістікке жетуге олардың қабілеттерін тексеру мен өмірде әлеуметтік және өзін дамыту арқылы дамуына көмек көрсету болып табылады. Мұғалімдердің педагогикалық іс-әрекетіне байланысты ататын болсақ, онда олар өз пәндері арқылы олардың дамуы үшін жағдай жасай отырып, дарынды балалармен жұмыс жасау бойынша негізгі міндеттерді шешуге нақты көмек көрсете алады.
Дарынды балалардың қабілеттерін іске асыру мәселенің бірі болып табылады. Сөйтіп, дарынды балаларды оқытуға берілген әлеуметтік тапсырысты келесідей түйіндеуге болады: дарынды балаларды оқыту кезінде олардың өз қабілеттерін іске асыруға және дамытуға мүмкіндік беретін жағдай жасау, кейбір қылықты дамыту және қажетті деңгей қалыптастыру қажет.
Осыған байланысты мектепте «Дарынды балалар» бағдарламасы әзірленді. Бағдарлама 5 жылға қарастырылған және оны толықтыру мен жетілдіру бойынша жұмысты үнемі қажет етеді. Бағдарламаның қатысушылары 1 сынып оқушыларынан бастап 11 сынып оқушыларына дейін.
Бағдарламаның мақсаты: мектептік және қосымша білім беру тиімді құрылымы арқылы дарынды оқушыларды дамыту үшін жағымды жағдай жасау.
Бағдарламаның міндеті:
1. Дарынды балаларды анықтау және жетектеу жүйесін жетілдіру, дарынды балаларға психологиялық көмек көрсету үшін психологиялық-кеңес беру қызметін құру;
2. Өзін-өзі тануда, өздігімен таңдауда және өздігінен жетілуде жеке тұлғаға көмек көрсету, әлеуметтік рөлдер жүйесін орындауға жек тұлғаның даярлығы мен қабілетін қалыптастыру;
3. Қабілетті және дарынды мектеп оқушылардың қалалық, облыстық олимпиадаларға, ғылыми конференцияларға, шығармашылық көрмелерге, түрлі байқауларға қатысу мүмкіндіктерін кеңейту үшін жағдай жасау.
I. ДАРЫНДЫ БАЛАЛАРМЕН ЖАСАЛАТЫН ЖҰМЫС БАҒЫТЫ
1 кесте - дарынды балалармен жасалатын жұмыс бағыты
|
№ |
Жұмыс бағыты |
Дарынды балалармен жасалатын жұмыстың мазмұндылығы |
|
1 |
Координационды |
Педагогикалық ұжымның жұмысын ұйымдастыру |
|
Нормативті – құқықтық базаны қамту |
||
|
Қызығушылықтар бойынша пәндік үйірмелер мен клубтарды ұйымдастыру |
||
|
Ресурстік қамтылу |
||
|
Іс-әрекеттің бақылауы мен сараптамасы |
||
|
«Дарынды балалар» мәліметтер банкін қалыптастыру |
||
|
2 |
Диагностикалық
|
Дарынды балаларды анықтау үшін әдістемелік қамтылудың банкін қалыптастыру |
|
Оқушыларды диагностикадан өткізу |
||
|
«Дарынды балалар» мәліметтер банкін қалыптастыру |
||
|
психологиялық көмек көрсету жүйесін құру |
||
|
3 |
Дамыту
|
Дарынды балаларды дамыту үшін білім беру ортасын құру |
|
Пәнді қосымша меңгеру бойынша сыныптан тыс сабақты ұйымдастыру |
||
|
Олимпиадаларға, сайыстарға, зияткерлік шығармашылық іс-шараларға қатысу үшін жағдай жасау |
||
|
Жұмыс барысында ақпараттану – коммуникациялық технология жүйесін қолдану |
||
|
4 |
Ақпараттық
|
Дарынды балалар мәселесіне ата-аналардың, демеушілердің, қоғамның назарын қарату (жарнама, ғаламтор-сайтын құру, стенгазетаны шығару) |
|
Кітапхананың жұмысын ұйымдастыру |
||
|
5 |
Кадрлық
|
Ұстаздардың біліктіліктерін арттыру |
|
Ұстаздардың мотивациясын және компетенциясын арттыру (ұстаздарға әдістемелік көмек көрсету) |
IIДАРЫНДЫ БАЛАЛАРМЕН ЖАСАЛАТЫН ЖҰМЫС КЕЗЕҢІ
2 кесте - Дарынды балалармен жасалатын жұмыс кезеңі
|
№ |
Кезеңдер |
Дарынды балалармен жасалатын жұмыстың мазмұндылығы |
|
1 |
Біоінші кезең – диагностико-ұйымдастырушылық (1 жылға қарастырылған)
|
I. Құрастыру :
1. Нормативті-құқықтық базаны; |
|
II. Балалардың дарындылық түрін анықтау мақсатында оқушылардың контингентін зерделеу |
||
|
III. Әдістемелік қамтылуды ұйымдастыру |
||
|
IV. Ұстаздардың психологиялық-педагогикалық білімін арттыру |
||
|
2 |
Екінші кезең – ұйымдастырмалы-тәжірибелік (2 жылға қарастырылған)
|
1. Дарынды балалармен жасалатын жұмыс бағдарламасын тексеріп көру, әр баланың зияткерлік және шығармашылық көрсеткішінің мониторингы |
|
2.Дарынды балалармен жасалатын жұмысының педагогикалық технологиялардың іске асуы |
||
|
3.Бағдарламаның іске асудағы әдістемелік көмегі, тәжірибе алмасу, мұғалімдердің шеберлігін жетілдіру, нәтижелікті байқау, салыстырмалы сараптама, коррекция |
||
|
4.Дарынды балаларға психологиялық, әлеуметтік, педагогикалық тұрғыдан қолдау |
||
|
3 |
Үшінші кезең – рефлексивті-жалпылама (1 жылға қарастырылған)
|
1. Дарынды балалардың даму нәтижесін сараптау мен жалпылау |
|
2. Әр оқушы жетістіктерінің мониторингін сараптау |
||
|
3. Дарынды балалармен жасалатын жұмыс бойынша ұстаздар іс-әрекетінің сараптамасы |
||
|
4. Жобаны іске асыру барысында туындаған мәселелер, оны шешу жолдары, бағдарламаларды коррекциялау |
III ДАРЫНДЫ ОҚУШЫЛАРМЕН ЖАСАЛАТЫН ЖҰМЫС НЫСАНЫ
1. Сабақ барысындағы жеке тәсіл, дифференциалды оқытылымның элементтерін тәжірибеде қолдану, сабақтарды стандарты емес нысан арқылы өткізу;
2. Қалалық олимпиадаға даярлық бойынша дарынды оқушылармен қосымша сабақ өткізу;
3. Түрлі деңгейдегі олимпиадаларға, байқауларға қатысу;
4. Оқушылардың ғылыми-зерттеме жұмысы;
5. Қызығушылықтар бойынша пәндік және шығармашылық үйірмелер, сыныптан тыс іс-шаралар, клубтар жұмысына қатысу;
6. Мектептегі оқушылар ғылыми қоғамдық құрамындағы жұмыс;
7. Мектептік портфолио құру.
IV ДАРЫНДЫЛЫҚТЫ ЗЕРДЕЛЕУ ӘДІСІ
1. Ақпараттық-мәлімдеме (тілдесу, сауалнама);
2. Тиімді: байқауларға, конференцияларға, пән олимпиадаларға қатысу;
3. Бағалау: өзін-өзі бағалау, нәтижені тестілеу;
4. Іс-әрекеттік: бақылау, өздігінен сараптау, сабақты сараптау, сабақтар.
V.КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕР
1. «Дарынды балалар» мәлеметтер банкін құру;
2. «Дарынды балалар» мәлеметтер банктен әр баланың портфолиосын құру;
3. Дарынды балаларды дамыту мен қолдау бағдарламасын әзірлеу және іске асыру;
4. «Дарынды балалар» мәлеметтер банкіне енген оқушылардың ата-аналарымен ара-қатынас жүйесін құру;
5. Түрлі дарындылық түрін анықтау және бақылау үшін диагностика жүйесін қолдану;
6. Дарынды оқушылардың бәсекеге қабілеттілігі;
7. Бағытталған жұмыс үшін ұстаздарды дайындау жүйесін әзірлеу.
3 кесте- Жұмыстың нәтижелігін бағалау
|
№ |
Критерийлер |
Көрсеткіштер |
|
1 |
«Дарынды балалар»мәлеметтер банкін құру |
Мұғалімдердің педагогикалық және психологиялық тестілеу нәтижесі бойынша оқушы дарындылығының түрлі типті тізімнің бары |
|
2 |
«Дарынды балалар»мәлеметтер банктен әр баланың портфолиосын құру |
Оқушылардың түрлі сайыстарға қатысу белсенділігін арттыру және нәтиже ретінде марапаттау санының ұлғайуы |
|
3 |
Дарынды балаларды дамыту мен қолдау бағдарламасын әзірлеу және іске асыру |
-Дарынды балалар мен ұстаздарға психологиялық-педагогикалық көмек көрсету бағдарламаның бары; -ОҒҚ, қызығушылық бойынша үйірме, клуб жұмысының бағдарламасы және т.б. |
|
4 |
«Дарынды балалар»мәлеметтер банкіне енген оқушылардың ата-аналарымен ара-қатынас жүйесін құру |
«Дарынды балалар»мәлеметтер банкі балаларының ата-аналарымен жасалатын жұмыс бағдарламаның бары |
|
5 |
Дарынды оқушылардың бәсекеге қабілеттілігі |
Олимпиадаларда, сайыстарда, байқауларда қатысатын оқушылар санының артуы |
VIДАРЫНДЫ БАЛАЛРМЕН ЖАСАЛАТЫН ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ
4 кесте - Дарынды балалрмен жасалатын жұмыс жоспары
|
№ |
Жұмыс мазмұндылығы
|
Мерзімі
|
Жауаптылар |
|
1 |
Дарынды балаларды анықтау |
үнемі |
Рахметова Г.О. Ряснова Ю.В. Сансызбаева М.Д Пән-мұғалімдер |
|
2 |
Дарынды балалар банкін құру және толықтыру |
Оқу жылы бойы |
Рахметова Г.О. |
|
3 |
Оқушылардың жеке-типтік ерекшеліктерінің диагностикасы. Оқушының іштеу даму диагностикасы |
Үнемі |
Ряснова Ю.В. Сансызбаева М.Д. |
|
4 |
Дарынды балалрмен жұмыс жасау үшін нормативтік және әдістемелік базаны құру |
Оқу жылы бойы |
Рахметова Г.О. Пән-мұғалімдер |
|
5 |
Оқушылардың зерттеме жұмысын ұйымдастыру |
Оқу жылы бойы |
Рахметова Г.О. Пән-мұғалімдер |
|
6 |
Оқушыларды пән олимпиадаларға, байқауларға, конференцияларға даярлау |
Оқу жылы бойы |
Упән-мұғалімдер Мектеп психологтары |
|
7 |
Оқушылардың шығармашылық жұмыстарының банкін құру |
Оқу жылы бойы |
Пән-мұғалімдер |
|
8 |
Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға дайындау бойынша оқушылармен жұмыс жасау жеке жоспарын құру |
Қыркүйек,2016ж |
Утилова А.М. Рахметова Г.О. Пән-мұғалімдер |
|
9 |
Оқушыларды олимпиадаға дайындау бойынша жұмыстың жеке жоспарын құру |
Қыркүйек, 2016ж |
УтиловаА.М.Рахметова Г.О. Пән-мұғалімдер |
|
10 |
«Ертіс дарыны» саласы бойынша байқауларға қатысу дайындығы |
Жыл ағымынды |
Кожанова А.С. Пән-мұғалімдер |
|
11 |
«ZIAT» «Тенгри» ... Республикалық байқауларға қатысу |
Жыл ағымында |
Рахметова Г.О. Пән-мұғалімдер |
|
12 |
«Ғылыми зерттеме жұмысы: теория мен тәжірибе сұрақтары» атты оқушыларға арналған семинар |
Ақпан |
Утилова А.М. |
|
13 |
Дарынды балалармен жұмыс жасау бойынша әдістемелік және ғылыми-танымал әдебиетті зерделеу |
Үнемі |
Пән-мұғалімдер |
|
14 |
Ғылыми жобаларды орындау бойынша оқушылар мен мұғалімдерге кеңес беру |
Жыл ағымында |
Утилова А.М. |
|
15 |
Ұстаздардың шығармашылық байқауларға қатысуының даярлығы бойынша кеңес берулер |
Жыл ағымында |
Утилова А.М. |
|
16 |
Дарынды балалармен жұмыс жасау тәжірибесімен алмасу бойынша ұстаздардың мектептік, аудандық әдістемелік бірлестіктің жұмысына қатысуы |
Жыл ағымында |
Пән-мұғалімдер |
|
17 |
Кәсіби байқауларға, семинарларға қатысу |
Жыл ағымында |
Пән-мұғалімдер |
|
1 |
«Баланың қабілеті. Оларға қалай тануға болады?»атты ата-аналарға тестілеу |
Қараша, 2016ж |
Мектеп психологтары |
|
2 |
«Сіздің баланыңздың бар қабілеті»атты сауалнама |
Қараша, 2016ж. |
Мектеп психологтары |
|
3 |
«Баланың мүмкіндіктерін дамыту үшін отбасының рөлі»атты ата-аналар лекторияның жұмысына қатысу |
Желтоқсан, 2016ж |
ТЖ ДО Сынып жетекшілер |
|
4 |
Дарынды балалар отбасының мүмкіндіктерін бағалау және өздігінен бағалау |
Үнемі |
Мектеп психологтары |
|
5 |
Ата-аналармен жеке атқарылатын жұмыс (сұраныс бойынша) |
Жыл ағымында |
Рахметова Г.О. Мектеп психологтары Сынып жетекшілер |
