Қысқы кездегі мінез-құлық ережесі Адамды қоршаған ортаның қолайсыз әсерінен қорғайды, терінің бетін механикалық зақымданудан, ластанудан сақтайды. Киім арқылы, адам денесінің айналасында қоршаған орта климатынан біршама айырмашылығы бар, жасанды, киім астындағы микроклимат қалыптасады. Оның температурасы 280С- 340С мөлшерінде, салыстырмалы ылғалдылығы 20-40%, ауа қозғалысы өте төмен 0,006-0,097% мөлшерінде болып келеді. Киімдер киім асты микроклиматын қалыптастыра отырып, организмнің жылу жоғалтуын біршама төмендетіп, дене температурасының тұрақтылығының сақталуына жағдай жасайды, терінің термореттеу қызметін жеңілдетіп, тері арқылы газ алмасу процессін қамтамасыз етеді. Балалық шақта термореттеу механизмі жетілмегендіктен, организмнің салқындауы немесе ыстықтауы денсаулық жағдайының жедел бұзылуына әкеліп соғатындықтан, балалар организмі жылу өндіруі 3-4 есеге дейін жоғарылайтын өте жоғары қимыл-қозғалыс белсенділігінде болатындықтан, балалар терісі өте нәзік, жылдам жарақаттанғыш келетіндіктен, зат алмасуда терінің тыныс алуының меншікті үлесі ересектерге қарағанда үлкен болатындықтан киімнің қорғаныштық қасиетінің балалар үшін маңызы өте зор.Балалар киімі өзінің конструкциясы және материалының физикалық-гигиеналық көрсеткіші бойынша жас мөлшерінің анатомиялық-физиологиялық ерекшелігіне, іс-әрекеттің түріне және...

Жедел қызмет телефондары Төтенше жағдайларда ең әуелі не істеу керек? 1. Сабырлық сақтаңыз. Ойыңызды жинап, іс-әрекеттеріңізді жоспарлап, ойластырылмаған қадамдарға бармаңыз. 2.Әрекет етудің өзіндік жоспарын құрыңыз Өзіңіз тұратын ауданды шолып шығыңыз, мұнда қандай апаттардың ұдайы болып тұратынын анықтаңыз да, төтенше әрекеттердің мейлінше жалпылама жоспарын ойластырыңыз. Сонда шын мәнінде төтенше жағдай орын алғанда, оған тек тиісінше өзгерістер енгізсеңіз жеткілікті болады. 3. "Домино ұстанымынан" аулақ болыңыз Сондықтан бәрін бүге-шігесіне дейін тәптіштеуге тырыспаңыз (ондай істі қиялиларға қалдырыңыз). Сіздің жоспарыңызда мейлінше жалпылама нәрселер ғана болуы керек: Қатер төнген жағдайда қай жерге паналайсыз. Орныңызда қалуға болмайтын жағдайда қандай жолмен эвакуацияланасыз. Алғашқы ойлағаныңыз бұғатталған болса, тағы қандай шегіну жолдары бар. Қалай эвакуацияланасыз - машинамен, қайықпен немесе басқадай жолмен. Қолайсыз сәтте машина бұзылып қалған жағдайда не істейсіз. Үйде немесе басқадай орында бас сауғалауға тура келсе, қолыңызда қандай заттар болуы тиіс. Эвакуация кезінде қандай заттарды ала кетесіз. Тиісінше әрекет етіп, қажетті заттарды реттеуге, әдетте, осы алты қағида жеткілікті.   1 құтқару қызметі 112 2 Өрт сөндіру қызметі 101 3 Полиция 102 4 Жедел жәрдем 103    

ҚР Білім және ғылым министрлігі орта білім беру ұйымдары үшін міндетті мектеп формасына қойылатын талаптарды бекітті.  Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы № 26 бұйрығына сәйкес аталған талаптар «білім берудің зайырлы сипатын іске асыруға және орта білім беру ұйымдары білім алушыларының арасында әлеуметтік, мүліктік және басқа да өзгешеліктердің белгілерін жоюға бағытталған». «Мектеп формасының үлгісі, түсі классикалық стильде, бірыңғай түс гаммасында жасалады, үшеуден асырмай түстерді араластыруға рұқсат етіледі. Мектеп формасының түсі қалыпты және ашық емес түстерден таңдалады. Мектеп формасы білім алушылардың жас ерекшеліктеріне қарай енгізіліп, күнделікті, мерекелік және спорттық болып бөлінеді», - делінген құжатта.   Ұлдардың мектеп формасы: пиджак, жилет, шалбар, мерекелік жейде, күнделікті жейде (қысқы мезгілде: трикотаж жилет, водолазка). Ұлдарға арналған шалбарлар еркін тігілген және ұзындығы бойынша тобықты жауып тұрады.   Қыздардың мектеп формасы: пиджак, жилет, юбка, шалбар, классикалық жейде (қысқы уақытта: трикотаж жилет, сарафан, водолазка). Қыздарға арналған шалбарлар еркін тігілген және ұзындығы бойынша тобықты жауып тұрады.   Ұлдардың мерекелік формасы күнделікті формаға...

 

2016-2017 оқу жылына қоңырау кестесі I ауысым № сабақ                   өткізу уақыты            үзіліс жаттығу                               7:55-8:00 1 сабақ                                  8:00-8:45                                  5 мин 2 сабақ                                 8:50-9:35                                   15 мин 3 сабақ                                  9:50-10:35                     15 мин 4 сабақ                            ...

2016-2017 оқу жылына сынып жетекшілерінің тізімі Сыныбы Аты- жөні Кабинет Ауысым Сынып Аты-жөні Кабинет Ауысым 1А Кравченко Оксана Ивановна 13 1 5А Кулибаба Анна Григорьевна 45 2 1Б Гордеева Елена Викторовна 12 1 5Б Слямова Армангуль Рустемовна 20 2 1В Склокина Лариса Ивановна 15 1 5В Еленич Наталья Александровна 18 1 1Г Никитина Елена Сергеевна 17 1 5Г Кашкирова Жулдуз Шокановна 22 1 1Д Бабырэ Ирина Игоревна 14 1 5Д Абильдинова Гульсум Лукмановна 31-40 2 1Е Рудич Галина Александровна 11 1 6А Вдовина Ксенья Андреевна 28 2 1Ж Антошина Накия Кенеспаевна 16 1 6Б Даулетханова Асем Арстанбековна 38-41 2 2А Шелудько Карина Михайловна 13 1/2 6В Абикенова Айнур К. 49-40 2 2Б Разумейко Дарья...

Бекітемін: "Павлодар қаласының №34 инновациялық үлгідегі жалпы орта білім беру мектебі" ММ директоры _______ Айгожин Б.К. 2016-2017 оқу жылында мектеп асханасына бару кестесі  1 ауысым 2 сабақтан кейін: ӘЖТ, 1 А, 1 Б, 1 В, 1 Г, 1 Д, 1 Е, 1 Ж. 3 сабақтан кейін: 3 В, 5 В, 5 Г, 6 Г, 7 Г, 8 Г, 9 В. 4 сабақтан кейін: 8 А, 8 Б, 8 Д, 9 А, 9 Б, 9 В, 9 Г, 10 А, 10 Б, 11 А, 11 Б. Аусымы аралық 1 ауысымның 2 сабағынан кейін 12.45: 2 А, 2 Б, 2 В, 2 Г, 2 Д, 2 ж, 3 Д. II ауысым 1 сабақтан кейін: 3 А, 3 Б, 3 Д, 3 Е, 4 А, 4 Б, 4 В, 4 Г, 4 Д. 3 сабақтан кейін: 5 А, 5 Б, 5 Д, 6 А, 6 Б, 6 В, 6 Д, 7 А, 7 Б, 7 В.

Ескертпе Балалар үшін қауіпсіздік шараны сақтау ескертпесі 1 1.Подъезд немесе лифтқа бөтен таныс емес адамдармен кіруге болмайды 2. 2.Таныс емес адаммен сөйлеспе 3 3.Таныс емес адамнан кәмпит немесе басқа сыйлықтарды алма 4 4.Таным және таныс адамның автомобиліне отырма 5 5.Егер де сен үйде жалғыз қалсаң, есікті ешкімге ашпа 6 Қауіпті жерде ойнауға болмайды 7. Түнгі уақытта жалғыз жүрме

Ата-аналарға кеңес 1. Баланың міндетті түрде өздігінен орындайтын жұмыстары болуы қажет. Сіз тек осы жұмыстардың орындалуын қадағалауыңыз керек. 2. Мейлі қаншалықты тиянақты әрі жылдам орындасаңызда, балаға жүктелген жұмыстарды өзіңіз орындауға тырыспаңыз. 3. Балаңызды тыңдауды үйреніңіз.Шыдамды болыңыз, балаңыздың сөзін бөліп, оның ойын өзіңіз аяқтауға тырыспаңыз және баланы асықтырмаңыз. 4. Балаңызға өз көзқарасыңызды тықпаламаңыз. Өзіңіздің нұсқаңыздың дұрыс екенін дәлелдермен түсіндіріңіз. 5. Баланың кез-келген қалауын орындауға асықпаңыз. 6. Балаға өзінің іс әрекетін түсіндіруді үйретіңіз. Яғни бала ең алдымен ойланып содан соң ғана шешім қабылдауды үйрену керек. Ең жақсысы өзі сенімсіздік танытқан мәселелерде ата-анасымен кеңесуге болатынын білуі қажет.   7. Баланы қоршаған әлемді танып білуге дағдылаңыз. 8. Баланың жан-жақты дамуына қолайлы қауіпсіз жағдай жасаңыз. 9. Баланы тым еркелетпеңіз. Онымен өзіңізбен тең дәрежедегі адам ретінде сөйлесіңіз. Есіңізде болсын сіздің сөйлеген сөзіңізді, іс әрекетіңізді балаңыз қайталайды. 10. Балаға өз бетінше жеке басының тазалығын қадағалауды және де әр түрлі жағдайларда өзін қалай ұстау керектігін түсіндіріңіз. 11. Жақсы іс әрекеті үшін сөзбен немесе сыйлықпен мадақтап көтермелеңіз. 12. Бала кішкентайынан бастап ата-анасын, үлкендерді, жақындарын сыйлау керектігін білу тиіс....

Сенің үйдегі жұмыс орының. Денсаулық-әр адамның басты құндылығы, оны жас кезінен және мектеп табалдырығынан сақтау керек. Медицина санақ бойынша оқушылар арасында көп тараған аурулардың бірнешуі-гастрит, алыстан көрмеушілік, мүсіннің дұзылуы. Ұй жағдайында, ұй жұмысы орындау орыны көп жағдайларға байланысты: пәтер көлеміне, жеке бөлме болуы және т б жағдайлар. Оқушынығ жұмыс орынындұрыс орынды ұйымдастыруының негізгі көрсеткіштері -Үстелдің биіктігі. -Орындықтың биіктігі. -Жарықтың түсуі. -компьютер мониторының орталасуы. Біз сіздерге сұрақ-жауап анкетасын ұсынамыз, ол сіздің дұрыс жұмыс орынын анықтауға көмектеседі.   Скачать анкету

Жоғары білім кәсіби оқу бағдарламасын жүзеге асыратын, білім мекемелерінде оқытуға қабылданатын типтік тәртібі 1. Жалпы ережелер 1. Осы Жалпы білім беру ұйымдары (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта) қызметінiң үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және «Назарбаев зияткерлік мектептері» дербес білім беру ұйымдарын қоспағанда, меншік нысандарымен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын ұйымдар (бұдан әрі – білім беру ұйымдары) қызметінің тәртібін айқындайды. 2. Білім беру ұйымдарының негізгі міндеттері: 1) білікті жеке тұлғаны қалыптастыруға және дамытуға бағытталған білім беру бағдарламаларын меңгеру арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдайлар жасау; 2) білім алушылардың тиісті мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында көзделген базистік ғылыми негіздерді алуын қамтамасыз ету; 3) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани және дене бітімі мүмкiндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру; 4) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны – Қазақстан Республикасына деген сүйіспеншілікке, мемлекеттiк рәміздерді және мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қадірлеуге,...

Үй тапсырмасын дайындау бойынша ата-аналар үшін ұсынымдар Балалар сабақтан оралды, тамақтанып алды, осы күнгі болған оқиғалар туралы айтып берді, энергияны шығару үшін аздап жүгірді. Енді олар үй тапсырмасын дайындауға әзір.   Үй тапсырмасын орындау тек бала үшін ғана емес, бірақ ата-ана үшін де стресстік болып қалуы мүмкін. Кейбіреулері даудамайсыз жай ғана сабақтарын жаттайды, басқалары үшін бұл сәбидің көз жасымен және ата-ана тарапынан ашу-ызамен аяқталатын күнделікті күрес. Біздер оларды жетістікке жетуі үшін барлық қажеттіліктермен қамтамасыз етуіміз керек.   Дұрыс жұмыс жағдайы Кейбір ұстаздар назар аударушы факторлардың толық жоқтығымен тыныш жағдай құруға кеңес береді. Бірақ толық тыныштық әрқашан да мектептегі немесе жұмыстағы жаттығу жағдайларына сәйкес келе бермейді.   ü Баланың жақсы жұмыс істеуі үшін қолайлы жағдай жасаңыз Балаға үй тапсырмасы барынша қолайлы жағдайларда орындалуы тиіс. Ата-аналарға баланың тиімді жұмыс істеуіне не көбірек әсер ететінін білу қажет, бірақ бұны баланың өзінен сұрау керектігін ұмытпау қажет. Баланың дайындалатын кеңістігінен өзге оқу барысында үлкен рөл ойнайтын көзбен шолатын факторлар және тіпті көзге түсетін элементтер де бар. Кейбір балалар пижамада немесе жаттығу шалбарында үй тапсырмасын шабыттанып орындайды, басқалары жанында сусын мен дәмтатым болғанын қалайды,...

Мемлекеттік мекенжайлық әлеуметтік көмек беру туралы 2001 жылғы 17 шілдесінен Қазақстан Республикасының N 246 Заңы Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңның 6 бабына, 1991 жылғы 21 маусымдағы "Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы" және 1999 жылдың 7 сәуірдегі N 374"Қазақстан Республикасының азаматтардың жекелеген санаттарына жеңілдіктер беру мәселелері бойынша кейбір заң актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Заңға сәйкес, қалалық Мәслихат, ШЕШІМ ЕТЕДІ: 1. Үйде тәрбиеленіп, оқитын мүгедек балаларға мекен-жайлық әлеуметтік көмек тағайындау мен төлеудің Қағидасы бекітілсін. (Қосымша бірге тіркеледі). 2. Қала әкіміне (Ибаділдин Ж.И.), қалалық қаржы басқармасына (Мұхамбедин А.А.), қалалық еңбек және әлеуметтік көмек көрсету бөліміне (Мырзаханов Б.М.) бекітілген Қағидаға сәйкес үйде тәрбиеленіп, оқитын мүгедек балаларға мекенжайлық әлеуметтік көмек тағайындалып, төлеуді қамтамасыз етсін. 3. Экономика комитетіне (Ахметова А.О.) бекітілген Қағидаға сәйкес мекенжайлық әлеуметтік көмек төлеуді қамтамасыз ету мақсатымен қалалық банктер қызметіне мониторинг өткізу тапсырылсын. 4. Осы шешімнің орындалуын бақылау қалалық Мәслихаттың тұрақты комиссияларына жүктелсін. Қалалық Мәслихаттың 30 сессиясының төрағасы Қалалық Мәслихаттың...

Павлодар қ. бойынша салық басқармасы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 2 қаңтарынан “Сәйкестендіру нөмірінің ұлттық тізілімі туралы” Заңына байланысты, 16 жасқа толмаған балалардың ата-аналарына ескертеді, келесідей құжаттар қажет: -туу туралы куәлік -бала ата-анасының жеке құжаты -үй кітабы. Содан кейін балаға сәйкестендіру нөмірі қосымшасы беріледі  

Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ Қымбатты қазақстандықтар! Құрметті депутаттар! Бір жыл бұрын мен еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын жария еттім. Басты мақсат - Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы. Ол - «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы біз аяқ басатын жаңа дәуірдің кемел келбеті. Қазақ елі өткен 22 жылда қыруар іс тындырды. Біз үлгілі дамудың өзіндік моделін қалыптастырдық. Әрбір отандасымыздың жүрегінде елімізге деген шексіз мақтаныш сезімін орнықтырдық. Қазақстандықтар ертеңіне, елінің болашағына сеніммен қарайды. Халықтың 97 пайызы әлеуметтік ахуалдың тұрақтылығын және оның жыл өткен сайын жақсара түскенін айтады. Бүгінде Отанымыздың жетістіктері - әрбір азаматтың ұлттық мақтанышы. Күшті, қуатты мемлекеттер ғана ұзақмерзімдік жоспарлаумен, тұрақты экономикалық өсумен айналысады. «Қазақстан-2050» Стратегиясы - барлық саланы қамтитын және үздіксіз өсуді қамтамасыз ететін жаңғыру жолы. Ол - елдігіміз бен бірлігіміз, ерлігіміз бен еңбегіміз сыналатын, сынала жүріп шыңдалатын үлкен емтихан. Стратегияны мүлтіксіз орындап, емтиханнан мүдірмей өту - ортақ парыз, абыройлы міндет! Құрметті отандастар! ХХІ ғасырдың Қазақстаны - талантты, еңбекқор, толерантты халықтың небәрі екі онжылдықта «нөлден» бастап құрған елі. Бұл - біздің бәріміз мақтан тұтатын ортақ...

Жалпы білім беру ұйымдарының (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру) түрлері бойынша қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 17 қыркүйектегі № 375 бұйрығы «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 44-5) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН: 1. Қоса беріліп отырған: 1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Білім беру деңгейлері бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары; 2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Оқыту бейіні бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары; 3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Оқытуды ұйымдастыру жағдайы бойынша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары; 4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес Халықаралық мектептер қызметінің үлгілік қағидалары; 5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес Интернаттық білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары; 6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес Біріктірілген білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидалары бекітілсін. 2. Осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын. 3. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ж.А. Жонтаева): 1) осы бұйрықтың белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;...

Вирустық гепатит және оны алдын алу Вирустық гепатиттер- бұл бақытсыз отбасы іспетті, құрамында кем дегенде бес мүше, вирустық гепатит (А, В, Е, С, D) бар. Олардың әр біреуінде симптоматика мен салдар, бір-бірінен өзгеше. Олар бес түрлі аурудың алғышарты болып табылады.А вирустық гепатит көне замандағы ойшылдар: «Жуылмаған қолды шауып тастау жөн» деп,- тектен-тек айтқан жоқ. А вирустық гепатитті фекалды-оральді яғни жуылмаған қолдар ауруы деп атайды. А вирустық гепатит ең көп тараған жұқпалардың бірі. А вирустық гепатитімен ең әуелі, мектепке дейін жастағы балалар ауырады. Қол жумай жемістерді, нан мен майды жеу, ойыншықпен ойнап, саусағын ауызғу салу салдарынан жұқпаға душар болады. Бірақ, бірнеше жыл бұрын,- Чехияда, жоғары сынып оқушылары, қаттырған құлпынайы мен кілегейі бар балмұздақты жеп, эпидемия тіркелген болатын. Зертханалық сараптаманың нәтижесінде аталған кілегейдің орнында өзі емес, мұздалған А гепатиті болып шықты. Ал, А гепатиттің вирустары өте өміршең, Солтүстік үйегінде де жансүгір. Ресейлік ғалым, вирусолог И.В.Шахгильдяннің пікірінше А гепатиті, ең «миірімді», өйткені оның салдарынан ауру асқынған созылмалы түрге айналмайды.Аурудың белгілері: Жоғары температура, әлсіздік, шаршаңдық, құсу. Баланың тері түсі сарғайса, онда жұқтыру қасиеті жойылады да бірнеше аптадан кейін А гепатитпен мәңгілікке...

ЖАДЫНАМА Гельминтоз - құрт ауруының алдын алу үшін қолды жиі жуу керек (әсіресе жаз мезгілінде), жеміс –жидектерді, көкеністерді міндетті түрде жуып ет пен балықты ыстық сумен өңдеу керек. Контагиозды гельминтоз - құрт ауруының алдын алу үшін балалар болатын үй-жайларды жиі –жиі –жиі ылғалды жинастыру қажет. Баланың жататын төсек-орнын аптасына екі-үш рет, ал іш киімдерін күнде, немесе күн ара ауыстыру керек. Балаңызды күнде екі рет – таңертең және кешке дәреттендіріңіз, оның барысында сабынды қолданыңыз. Баланың қолын күні бойы кем дегенде бес рет жуғаны жөн, дәретханаға барғаннан кейін міндетті турде сабындап жууы тиіс. Острица құрты жұмыртқаларына тексеруге берген анализ нәтижесі нашар болғанда баланың іш киімін жуар алдында қайнату керек, кептірген соң оны ыстық үтікпен үтіктеу керек. Дәретхана мен ваннаның санитарлық-гигиеналық жағдайы жоғары жағдайда болғаны шарт. Балалар жылына бір рет энтеробиозға тексеріледі. Энтеробиозбен сырқаттанған балалар учаскелік дәрігердің ерекше бақылауына алынады.  

Жіті ішек инфекцияларының алдын алу Жіті ішек инфекциялары (ЖІИ) – адам ағзасына ауыз қуысы арқылы еніп, асқазан-ішек жолдары арқылы таралып, дәреттің бұзылуларын туғызатын жіті инфекциялық аурулар тобы. Бұл топқа сальмонеллез, дизентерия, сонымен қатар эшерихиоз, тағамдық токсикоинфекциялар, шартты–патогенді қоздырғыштардан туындаған жіті гастроэнтериттер жатады. Ауру дене қызуының көтерілуі, іш өтудің жиілеуі мен сұйықталуы, іштің ауыруы түрінде жедел басталады. Жүрек айнуы мен құсу да жиі кездеседі. Аурудың ағымына қарай нәжіспен және құсу кезінде ағзаның сұйықтық жоғалтуына байланысты сусыздану белгілері байқалуы мүмкін: әлсіздік, шөлдеу, зәр шығарудың азаюы, ентігу. Аурудың алдын алу: - ас ішерде, даладан келгенде және дәретханадан кейін қолды жуу; - жазғы уақытта крем қосылған асты байқап жеу; - көкөніс пен жемістерді жақсылап жуу; - қайнатылған су немесе минералды суды ғана ішу; - тез даярланатын дайын тағамдардан бас тарту.

Педикулезді алдын алу бойынша жадынама Жеке және жалпы гигиенаны сақтау: денесін үнемі жуу (аптасына 2рет), іш киімдерді және төсек-орынды ауыстырып отыру; төсек-орынды жоғары температурада жуу, ыстық өтекпен киімдерді, әсіресе тігістерді үтіктеу, өйткені ол жерлерге биттер жұмыртқасын салады. · Жеке тарақты басқа адамдарға бермеу. · Бит пайда болмас үшін шүйде аймағына және құлағының артына лаванда және шай ағашының сұйықтығын жағу. · Педикулезбен қайта зақымдалмау мақсатында қолданылған киімдерді қайнату (көбінесе сүлгілерді, бас киімдерді, төсек-орынды, капюшон мен жағасы бар киімдерді, жұмсақ ойыншықтарды). 12. Биттің бар-жоғын тексеру үшін, басты ақшыл матаның үстіне тарап көру қажет. · Түнде басты сүлгімен орамай, шашты жақсылап фенмен кептіру қажет. Шат педикулезі (фтириаз)- гениталидың (шат, ұма, шап аралық) шаш бөлігін, анальды тесік жандарын, қолтық астындағы шаштарды зақымдайтын терінің паразитарлы ауруы. Қатерлі топқа: қарулы шиеленіс аймақтарында үйсіз, қашып жүрген адамдар, бас бостандығынан айырылған мекемелерде айыбын өтеушілер, казармада тұратын әскери адамдар, монша және кір жуатын жердің қызметкерлері, сексуалды қызмет көрсететіндер және басқалары. Шат битімен зақымдалу жолдары: шат педикулезімен ауыратын адаммен жыныстық қатынас, науқастың терісімен жақын жанасуда, бөтен адамның киімін кию, жалпы монша, сауна...